واتراستاپ چيست و چه نقشي در سازه‌هاي بتني دارد؟
واتراستاپ چيست و چه نقشي در سازه‌هاي بتني دارد؟
در سازه‌هاي بتني آنچه سازه را در مقابل آب و ساير سيالات محافظت مي‌كند، واتراستاپ(آب بند) است.
به گزارش ايسنا، بنابر اعلام شيمي بازار، در طراحي اين نوع سازه‌ها به دو علت درزبندي‌هايي در نظر گرفته مي‌شود. اول اينكه سازه‌هاي بزرگ بتني در يك بازه زماني طولاني اجرا شده و بتن‌ريزي در مراحل متعددي انجام مي‌شود. در هر توقف عمليات بتن‌ريزي كه موجب سفت شدن بتن مي‌شود، درز اجرايي ايجاد مي‌شود. اگر سازه و قطعات بتني در مجاورت فشار آب يا ديگر سيالات نفوذپذيري قرار گيرند، آن مايع از اين درزها عبور مي‌كند؛ به همين دليل بايد آب‌بندي شوند.
دليل ديگر اين است كه حركاتي كه در آن سازه تحت تاثير قرار مي‌گيرد مانند حركات ناشي از انبساط و انقباض حرارتي بتن و يا جابجايي در اثر تنش‌هاي احتمالي مانند زلزله بايد پيش‌بيني شود. درزهاي انبساطي و يا حركتي، فضاهايي هستند كه براي مديريت اين تنش‌ها در نظر گرفته مي‌شوند تا جلوي تخريب سازه در اثر فشارهاي وارد شده گرفته شود. اين درزها فاصله بين ۱ تا ۳ سانتي‌متر را بين دو قطعه ايجاد مي‌كند كه بايد با استفاده از يك ابزار مناسب پر شود.
بهترين ابزار براي پر كردن و آب‌بندي درزها، واتراستاپ يا آب‌بند است. واتراستاپ‌ها نوارهاي منعطف با پهنا و ضخامت مشخص هستند كه در طي بتن‌ريزي و طبق نقشه‌هاي طراحي در محل درزها و زمان قالب‌بندي در سازه نصب مي‌شوند.
در مرحله اول بتن‌ريزي، واتراستاپ در بالاترين نقطه بتن به نحوي قرار داده مي‌شود كه نصف اين عنصر داخل بتن و نصف ديگرش بيرون باشد. در گام بعدي قسمت دوم در بتن قرار مي‌گيرد و به اين ترتيب درز به طور كامل توسط واتراستاپ پوشانده شده و سازه آب‌بندي مي‌شود.
مزايا و كاربردهاي واتراستاپ
مزاياي استفاده از واتراستاپ‌ها بي‌شمار است. نصب ساده و آسان به وسيله گيره‌هاي مخصوص، مقاومت كششي بالا در زمان جابجايي درز، مقاومت شيميايي مناسب در مقابل عوامل مخرب، مقاومت در برابر فشارهاي هيدرواستاتيكي، تنوع در سايز و جنس و كارآيي مساوي با طول عمر بتن، آن را به محصولي مناسب و بي‌رقيب در اين زمينه تبديل كرده است.
تونل‌هاي زيرزميني، طبقات منفي ساختمان‌ها، سدها، حوضچه‌هاي آب و فاضلاب و استخرها از نمونه‌هاي بارز سازه‌هايي هستند كه به واتراستاپ‌ها نياز مبرم دارند.
در زمان انتخاب نوع واتراستاپ عوامل گوناگوني از جمله نوع حركت مفصل، ميزان فشار هيدرواستاتيك، قرار گرفتن در معرض مواد شيميايي خورنده، ميزان ضروريت مهار اين مواد و نوع سازه بايد در نظر گرفته شود.
نحوه اتصال واتراستاپ
اتصال واتراستاپ از دو طريق صورت مي‌گيرد. در برخي پروژه‌ها از چسب‌هاي صنعتي براي اتصال نرم واتراستاپ‌ها استفاده مي‌شود. دوطرف واتراستاپ آغشته به اين چسب‌ها مي‌شود و سپس روي هم قرار داده مي‌شوند. سپس اين دو لايه براي مدتي تحت فشار قرار مي‌گيرند تا كاملا به يكديگر جذب شوند.
در روش ديگر از دستگاه هويه يا اتو براي اتصال واتراستاپ استفاده مي‌شود. بدين ترتيب كه بعد از گرم كردن دو سر واتراستاپ و تبديل آن به حالت مذاب اين دو در كنار يكديگر قرار مي‌گيرند تا به هم متصل شوند. پس از سرد شدن سطح واتراستاپ و بتن به شكل يكپارچه در مي‌آيد.
انواع واتراستاپ
واتراستاپ‌ها (آب بندها) انواع مختلفي دارند كه با توجه به نوع كاربري، شرايط اجرايي و محدوديت هاي اجرايي انتخاب شده و مورد استفاده قرار مي‌گيرند. هر يك از آنها از مواد خاصي تشكيل شده‌اند كه داراي ويژگي‌هاي منحصر به فردي هستند و به بسته به نيازهاي هر سازه در مورد نوع آنها تصميم‌گيري مي‌شود.
تقسيم‌بندي واتراستاپ‌ها از لحاظ نوع سيستم عملكردي آب‌بندي بدين ترتيب است: pvc يا لاستيكي، واتراستاپ منبسط شونده بنتونيتي و لاستيكي
واتراستاپ‌هاي pvc در فرم‌ها و سايزهاي مختلف توليد و روانه بازار مي‌شوند كه انتخاب آنها بسته به نوع مفصل و سازه دارد. واتراستاپ‌هاي pvc نسبت به نوع لاستيكي قابليت جوش‌پذيري بيشتري دارند و از لحاظ اقتصادي نيز به صرفه‌تر هستند. اين واتراستاپ‌ها بيشتر در پروژه‌هايي كه در مجاورت سيالات تركيبات نفتي و يا ديگر سيالات هيدروفوبيك هستند كاربرد دارند. اين نوع از واتراستاپ‌ها در دو نوع تخت و حفره‌دار هستند. نوع تخت در آب‌بندي درزهاي اجرايي مورد استفاده قرار مي‌گيرند. اين واتر استاپ ها آجي يك طرفه دارند. دومين دسته از واتراستاپ‌هاي pvc ، نوع حفره‌دار هستند كه براي درزهاي انبساطي و انقباضي كاربرد دارند و به دليل وجود حفره مياني و قابليت تغيير شكل زياد، مانع عبور آب در اثر جابجايي درزها مي‌شوند. اين واتراستاپ‌ها در مقاوم‌سازي سازه در برابر فشارهاي هيدروليكي و جابجايي عرضي و طولي بسيار كمك‌كننده هستند.
واتراستاپ‌هاي منبسط شونده نواري از جنس بنتونيت سديم هستند كه براي درزبندي جاهايي مانند دور لوله‌ها، درزهاي اجرايي غيرقابل پيش‌بيني و يا جاهايي كه ضخامت بتن كم است، كاربرد دارند. اين نوع درزها، درزهاي سردي هستند كه امكان نصب انواع ديگر درزبندها در آنها وجود ندارد. واتراستاپ بنتونيتي، واتراستاپي منبسط شونده است كه پس از تماس با رطوبت به ميزان زيادي حدود ۴۰۰ درصد متورم مي‌شود.
واتراستاپ‌ها در عرض‌هاي مختفي از جمله 15، 20، 24، 30سانتي‌متري توليد مي‌شوند و همچنين از نظر ضخامت در ابعاد 3 و 4 ميلي‌متر در بازار وجود دارند. واتراستاپ‌هاي بنتونيتي منبسط شونده نسبت به واتراستاپ‌هاي pvc ابعاد كوچكتري دارند.
در سال‌هاي اخير با توجه به شرايط فني سازه‌ها و به صرفه بودن از لحاظ اقتصادي و همچنين به منظور هدايت و انتقال مناسب آب و در جهت جلوگيري از هدررفت آب از قطعات واتراستاپ در سازه‌هاي بتوني به وفور استفاده شده است.
چنانچه تمايل به خريد آب بند(واتر استاپ) به صورت كاملا مستقيم و بدون واسطه از تامين‌كنندگان آن داريد، مي‌توانيد به وب سايت كلينيك فني و تخصصي بتن ايران مراجعه كنيد.